Cilt kanseri, cildin tabakalarından kaynaklanan,
hücrelerin aşırı ve kontrolsüz büyümesiyle ortaya çıkan kanser türlerinden
biridir. Cildin en dış tabakası epidermis ve onun altında yer alan daha iç
tabaka ise dermis olarak adlandırılır. Epidermiste en dışta yassı hücreler
olmak üzere üç tip hücre (yassı hücreler, bazal hücreler ve melanositler)
bulunur. Melanositler cilde rengini veren melanin pigmentini yapan hücrelerdir.
Fazla güneşe maruz kaldığında daha çok melanin pigmenti yapılır ve cilt rengi
koyulaşır.
Cilt
kanserinde risk faktörleri
* Cilt rengi ve güneş ışığına maruz kalma, melanom
dışı cilt kanseri ve aktinik keratoz riskini artırır.
* Bazal hücreli ve yassı hücreli cilt kanserleri
için risk faktörleri;
* Doğal veya yapay aşırı güneş ışığı maruziyeti
* Sarışın, mavi veya yeşil gözlü, çilli olma
* Ciltte yanık veya yara izi olması
* Arsenik maruziyeti
* Kronik cilt enfeksiyonları veya cilt ülserleri
* Radyoterapi almış olmak
*Organ nakli veya diğer nedenlerle bağışıklık
sistemini baskılayıcı ilaç alıyor olmak
* Aktinik keratozis
* Bu risk faktörlerine sahipseniz, doktorunuzla bu
konuyu görüşmelisiniz.
Diğer bazı risk faktörleri ise şunlardır;
Yaş:
Yaşla birlikte cilt kanseri görülme riski artar. Bunun nedeni yaşla birlikte
güneş ışığına maruziyet süresinin artması olabilir.
Erkek
Cinsiyet: Erkeklerde bazal hücreli cilt kanseri
kadınlardakinden iki kat, yassı hücreli kanser ise üç kat daha fazla görülmektedir.
Kimyasallar:
Arsenik dışında böcek ilacı yapımında kullanılan ağır metallere maruz kalma,
parafin, belli tip yağlar, kömür ve katran maruziyeti de cilt kanseri riskini
artırır.
Bir kez cilt kanseri olan birinde ikinci bir kez
cilt kanseri görülme riski daha fazladır.
Cilt
kanseri belirtiler
Bazal
hücreli kanserler: En dış tabaka olan epidermisteki
hücrelerden kaynaklanır. Her 10 cilt kanserinden yaklaşık sekizi bazal hücreli
kanserlerdir. Bu tip cilt kanserleri yavaş büyürler, nadiren yayılım yaparlar.
Bazal hücreli kanserlerin neredeyse yarısında beş yıl içinde yeni cilt kanseri
görülebilmektedir.
Yassı
hücreli kanserler: Epidermisteki yassı hücrelerden
kaynaklanır. Her 10 cilt kanserinden yaklaşık ikisi yassı hücreli kanserlerdir.
Yassı hücreli kanserler sıklıkla cildin hemen altındaki yağ dokusuna yayılma
eğilimindedir ve nadiren de olsa lenf nodlarına ve vücudun uzak bölgelerine
yayılabilir. Bunlar melanom dışı kanserlerdir. Melanomlar ise daha nadir
görülen cilt kanserleridir, melanom dışı kanserlerin vücudun diğer bölgelerine
yayılımı çok nadirken, melanomlar sıklıkla çevre dokuya ve vücudun diğer
bölgelerine yayılır. Aktinik keratozis ise zamanla cilt kanserine dönüşebilecek
özel bir cilt hastalığıdır. Fazla güneş ışığına maruz kalma sonucunda ortaya
çıkan solar keratoz olarak da bilinen ciltte küçük, kaba ve pürüzlü,
pembe-kırmızı ya da ten renginde lezyonlardır. Genellikle bir bulgu vermezler
ve çok sık olmamakla birlikte kansere dönüşebilirler. Aktinik keratoz gibi
kansere dönüşebilecek diğer cilt lezyonlarının kansere dönüşmeden çıkarılması
gerekebilir, bu nedenle doktorunuza düzenli olarak kontrollere gitmelisiniz.
Bazı cilt tümörleri de iyi huyludur, nadiren kansere dönüşürler. Bu tümörler;
benlerin çoğu, seboreik keratoz, hemanjiyoma, lipom ve siğillerdir.
Melanom dışı cilt kanserleri ve aktinik keratoz cilt
değişlikleri ile karakterizedir. Ciltteki tüm değişiklikler melanom dışı
kanserler ve aktinik keratozun bulguları olmamakla birlikte, ciltte
değişiklikler görüldüğünde doktora danışılmalıdır.
Cilt
kanserinde tanı
Melanom dışı kanserlerde ciltteki renk, biçim ve
yapı değişiklikleri, şişlik ve ciltteki lekeler uzman doktor tarafından
incelenir.
Biyopsi:
Ciltte görülen normal dışı büyümeden parça alınarak, bu parçada kanser
hücrelerinin olup olmadığı patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında
incelenir. Cilt kanseri tanısı konduktan sonra hastalığın diğer bölgelere
yayılıp yayılmadığının tespiti için bazı testlere başvurulabilir. Yassı hücreli
kanserlerde lenf bezleri yayılımının tespiti için lenf bezi biyopsisi
yapılabilir. Cilt kanserlerinin iyileşme şansı; kanserin evresine, kanserin
tipine, tümörün yeri ve boyutuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre
değişir.
Cilt
kanserinin tedavisi
Melanom dışı cilt kanserleri ve aktinik keratozis
tedavisinde temel olarak dört tedavi yöntemi vardır. Bunlar cerrahi müdahale, radyoterapi,
kemoterapi ve fotodinamik yöntemdir.
Tedavi sürecinden sonra doktor kontrolleri devam
eder ve hastalığın yeniden nüksedip etmediğine dair bazı testler yapılabilir.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder