Melanoma
kanseri cilde rengini veren melanositlere bağlı gelişen bir tümördür. Cilde rengini veren melanin pigmenti melanositler
tarafından üretilir. Melanoma bazal hücreli ve yassı hücreli cilt kanserlerine
göre daha agresif bir yapıya sahiptir. Erken evrelerde teşhis edilip tedavi
edilirse iyi sonuç verebilir ancak bu süreçte tedavi edilmezse yayılma eğilimi
bulunur.
Melanoma
kanseri diğer cilt kanserlerine göre daha nadir görülen bir
rahatsızlık olmasına rağmen sonuçları itibariyle daha ciddi bir rahatsızlıktır.
Cilt kanserlerinin sadece yüzde 5’ini oluşturmasına rağmen ölüme en fazla neden
olanıdır. Erkeklerde, omuz ve kalçalarda veya baş ve boyunda daha sık görülür.
Kadınlarda ise erkeklerin aksine kol ve bacaklar daha yoğun ortaya çıktığı
yerlerdir.
Melanoma
kanseri belirtileri
Melanoma kanserinin bazı belirtileri vardır. Siğil
veya benlerin rengi ve boyutlarında değişiklik gösterir ve birden fazla renge
sahip olabilir. Sınırları düzensizdir ve kanama gösterebilir. Yeni siğillerin
ortaya çıkması da bir belirti olarak kabul edilir.
Melanomada görülen bazı bulgular, diğer bazı
rahatsızlıklarda da görülebileceğinden bu tür belirtilere sahip olan bir
kişinin uzman bir doktora muayene olması önerilir.
Melanomada
tanı konması
Melanomada kesin tanı biyopsi alınarak ve alınan
parçanın patalojide incelenmesiyle konur. Melanoma diğer organlara yayılabilir.
Bu yayılma, komşuluk, lenf damarları ya da kan damarları yoluyla olabilir.
Hastalığın teşhisi ve hangi evrede olduğuna yönelik,
diğer pek çok kanser vakasında da olduğu üzere hastalara bazı tarama testleri uygulanır. Bunlar, lenf bezi haritalaması ve sentinel lenf nodu biyopsisi, akciğer grafisi,
bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans
görüntüleme, pozitron emisyon
tomografi (PET BT) ve kan, idrar örnekleri alınarak laboratuar ortamında
yapılan testlerden oluşur.
Melanoma
kanseri tedavisi
Diğer kanser türlerinde de olduğu gibi melanoma
kanserinde de temel tedavi yöntemleri cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve biyolojik tedavidir.
Melanom kanserinde cerrahi tedavi diğer cilt
kanserlerinin tedavisine göre farklıdır. Yöntem tümörün evresine göre
değişebilir. Tümör, normal doku ile birlikte cerrahi müdahale ile çıkarılabilir.
Ancak melanoma lenf bezlerine yayılmışsa operasyon da biraz değişir lenf
adenektomi adı verilen bir yöntemle lenf bezleri de çıkarılır.
Kemoterapiyle tedavi yönteminde damar yolu ile
ilaçlı tedavi uygulanır. Kemoterapi tedavisinde hipertermik izole ekstremite
denilen kol ve bacaktan uygulanan bir yöntemle de kemoterapi tedavisi
uygulanabilir.
Biyolojik tedavi de melanoma da kullanılan bir
yöntemdir. Bu yöntemde kanserle mücadelede kişinin bağışıklık sisteminin
güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Tedavi yöntemlerinden hangisinin tercih edileceğine
kanserin hangi evrede olduğu belirlendikten sonra karar verilir.
Melanoma ilk evrede ise tümörün cerrahi bir
operasyonla alınması önerilir. Dördüncü evredeki rahatsızlık için ise daha çok
hastanın acılarını azaltmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik tedaviler
uygulanır.
Tedaviden sonra da kontrollerin devam etmesi
gerekmektedir. Uzmanlar 1 mm’den ince melanomlarda yılda bir kez doktor
kontrolü önerilmektedir. Daha kalın melanoma sahip olanların ise 6 aylık
periyotlarla kontrolden geçmesi gerekiyor.
Melanoma tanısı konan hastaların, vücutlarını
kontrol etmeleri, bir şişlik veya değişiklik görmeleri durumunda doktora
başvurmaları önerilmektedir. Geçmeyen ağrı, öksürük, iştahsızlık ve güç kaybı
gibi durumlarda da uzman bir doktora muayene olmak gerekir.
Melanoma tedavinin ardından yeniden nüksetme
ihtimali bulunmaktadır.
Melanoma
için risk faktörleri
Melanoma için bazı risk farktörleri bulunmaktadır.
Fazla güneş ışığına veya doğal olmayan ultraviyole ışığına maruz kalma
melanomada risk oluşturur. Vücutta çıkan siğiller, ailede melanoma kanserine
yakalanan kişilerin bulunması da hastalığın görülme oranını düşük de olsa
artırmaktadır. Beyaz ırka mensup olup 20 yaşın üzerinde olanlar ile kızıl, sarışın
ve mazi gözlülerin de melanomaya yakalanma olasılıkları diğerlerine göre daha
yüksek olduğu verileri vardır.
Not: Bu metin melanoma kanseri ile ilgili genel bilgi içerir. Belirtilerden biri veya birden fazlasına sahip olan kişilerin mutlaka bir uzman doktora muayene olması gerekir.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder