Kanser, çağın en önemli hastalıklarından biri… Bilim dünyası
hastalığın tedavisi üzerine çalışıyor… Ancak önleyici çalışmalar da önemli…
Peki kansere ne sebep oluyor? Beslenme alışkanlıklarının kanser oluşumundaki etkisi
nedir?
-Protein ve
Kanser: Yüksek miktarda hayvansal protein alımı kanser ile
ilişkilendirilmektedir. Bunun nedenlerinden birisi yüksek miktarda hayvansal
protein alındığında doymuş yağ tüketiminde de artış olmasındandır. Yapılan
çalışmalarda doymuş yağ tüketimi ile meme, prostat, rahim, kolorektal, pankreas
ve böbrek kanserleri kanser arasında ilişki olduğu bulunmuştur. Ancak yine de
bu kanserlerin proteinle mi ya da doymuş yağ alımı ile bağıntılı olduğu tam
olarak açıklanamamaktadır. Yağ içeriği yüksek et ve işlenmiş et tüketimi yerine
alternatif protein kaynakları olan balık, tavuk sağlıklı pişirme yöntemleri ile
tüketilmelidir. Nitrat, nitrit gibi katkı maddeleri içeren ürünlerden ( sucuk,
sosis, salam vb.) uzak durulmalıdır.
-Yağ ve
kanser: Yağlar vücudun enerji deposu olup vücutta sentezlenemeyen elzem
yağ asitleri ve yağda eriyen vitaminlerin alınması için gereklidirler. Yağın
her çeşidinin (sıvı veya katı, hayvansal veya bitkisel) fazla tüketilmesi
özellikle prostat, meme, testis, rahim, yumurtalık ve kolorektal kanserlerinin
oluşum riskini arttırmaktadır. Bu nedenle yağ alımını azaltmak için yemekler az
yağ ile pişirilmeli özellikle et yemeklerine ilave yağ eklenmemeli kendi
yağında pişirilmelidir. Doymuş yağların tüketimi azaltılarak doymamış yağ
tüketimi arttırılmalıdır. Bitkisel sıvı yağlar tercih edilmelidir. Yağ çeşidi
ve tüketimi belirli bir denge içerisinde olmalıdır.
-Karbonhidrat
ve kanser: Karbonhidratlar başlıca enerji kaynağımızdır. Yiyeceklerimizde
en çok bulunan besin ögesidir. Başlıca çay şekeri, pekmez, bal, ekmek, sebze,
meyve, kurubaklagil de bulunmaktadır. Et, balık ve tavukta az miktarlarda
nişasta bezeri ‘glikojen’ denen karbonhidrat bulunmaktadır. Sebze, meyve,
kepeği ayrılmamış tahıl ve kurubaklagillerde bir karbonhidrat türü olan posa
(lif) bulunmaktadır. Posanın fazla alınması kabızlığı önleyerek barsakların
düzenli olarak çalışmasını sağlamakta ve kolon-rektum kanserleri oluşumunu
engelleyebilmektedir.
-Vitaminler ve kanser: Vitaminlerin genellikle kanser oluşumunu önledikleri belirtilmektedir. Vitaminlerin günlük önerilen miktarlardan az alınmasının kanser riskini arttırdığı bildirilmiştir.
-Mineraller
ve kanser: İnsan vücuduna minerallerin çoğu içecek ve yiyeceklerle, bir
kısmı hava yoluyla bazıları da deri ile alınır. Bazı mineraller kanserin
oluşmasını önlemeye yardımcı olurken bazıları da kansere neden olur. Bazı
minerallerde alım miktarına göre her iki şekilde de etki göstermektedir. Kanser
oluşumuna neden olan başlıca mineraller nikel, kadminyum, kurşun, asbest
(amyant) ve arseniktir. Kanserden koruyucu minerallerin başlıcaları selenyum,
iyot, çinko, molibden, kalsiyum ve demirdir.
-Şişmanlık
ve kanser: Besinlerle alınan enerjinin, gün boyu harcanan enerjiden daha
fazla olması sonucu vücutta yağ olarak birikerek şişmanlığa neden olmaktadır.
Genellikle şişmanlık kalori değeri yüksek besinlerin sürekli, aşırı tüketiminden ve fiziksel aktivitenin
azlığından kaynaklanmaktadır. Şişman bireylerde kanser normal kilolulara göre
daha yüksek oranda görülmektedir. Bütün bunlardan ötürü hareketli bir yaşam
tarzı alışkanlık haline getirilmelidir. Haftada 3-4 kez yapılan, 30-60
dakikalık orta şiddette fiziksel aktivitenin sağlığımız üzerinde olumlu
etkileri vardır. Yapılan çalışmalarda fiziksel aktivitenin kanser riskini de
azalttığı gösterilmiştir. Fiziksel
aktivite yaparak vücut ağırlığı kontrolü de sağlanmaktadır.
-Alkol,
sigara ve kanser: Bağımlılık yapan bu iki maddenin ayrı ayrı
kullanımlarının yanı sıra birlikte kullanıldıklarında da kanser riskini daha da
arttırdığı bilinmektedir. Bu nedende
alkol ve sigara tüketimi sınırlandırılarak tamamen sonlanmalıdır.
-Besinler
pişirme yöntemleri ve kanser: Pişirme yöntemlerinden biri olan
mangalda pişirme yöntemi sağlık açısından güvenilir bir yöntem değildir. Mangal
kömürüne yakın olarak pişirilen besinlerde sağlık açısından zararlı maddeler
oluşmakta ve kanser riskini arttırmaktadır. Yine aynı şekilde kızartma,
kavurma, közleme, tütsüleme gibi hatalı pişirme yöntemlerinin yerine haşlama,
fırında pişirme gibi sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir.
Kaynak: Kanser Daire Başkanlığı
Kaynak: Kanser Daire Başkanlığı
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder